Oddają mieszkania za dożywotnią rentę. Trudno uwierzyć, jakie kwoty otrzymują seniorzy

 

Nie jest tajemnicą, że wielu polskich emerytów i rencistów zmaga się z trudnościami finansowymi. Niektórzy, by podreperować domowy budżet, dorabiają jako opiekunowie do dzieci, pomoc kuchenna czy ochroniarze. Inni decydują się na bardziej ryzykowne rozwiązanie – odwróconą hipotekę. Jakie są jej zalety i jakie zagrożenia się z nią wiążą?

Waloryzacja emerytur w 2025 roku – ile wyniesie najniższe świadczenie?

11 lutego Główny Urząd Statystyczny opublikował dane dotyczące średniego wynagrodzenia w 2024 roku. Na ich podstawie ustalono wskaźnik waloryzacji emerytur na poziomie 5,5%. W praktyce oznacza to, że od marca 2025 roku najniższa emerytura wyniesie 1780,96 zł.

Dla wielu seniorów to rozczarowująca informacja – podwyżka okazuje się bowiem najniższa od lat. Wzrost kosztów życia sprawia, że część osób starszych zmuszona jest szukać dodatkowego źródła dochodu. Coraz więcej emerytów decyduje się na dorabianie lub poszukuje alternatywnych rozwiązań finansowych.

Trzynasta emerytura nie dla każdego

Seniorzy mogą liczyć na dodatkowe wsparcie w postaci 13. emerytury, jednak jej wysokość nie jest oszałamiająca. W 2025 roku wyniesie ona 1878,91 zł brutto, co po odliczeniu podatku i składek da od 1484,34 zł do 1709,81 zł netto.

Nie wszyscy jednak otrzymają to świadczenie. 13. emerytura przysługuje osobom pobierającym m.in.:

• emeryturę,
• rentę z tytułu niezdolności do pracy,
• rentę socjalną i szkoleniową,
• rentę rodzinną,
• rodzicielskie świadczenie uzupełniające,
• nauczycielskie świadczenie kompensacyjne,
• świadczenie lub zasiłek przedemerytalny.

Dorabianie na emeryturze – gdzie pracują seniorzy?

Mimo dodatkowych świadczeń wielu emerytów podejmuje pracę, aby móc normalnie funkcjonować. Po ukończeniu 60 lat (dla kobiet) i 65 lat (dla mężczyzn) osiągane dochody nie mają wpływu na wysokość wypłacanej emerytury, co sprawia, że coraz więcej seniorów podejmuje zatrudnienie.

Najczęściej starsze osoby znajdują zatrudnienie jako:

• ochroniarze,
• opiekunki do dzieci,
• kierowcy,
• sprzedawcy w sklepach,
• szatniarze,
• dozorcy,
• korepetytorzy.

Jednak nie wszyscy mają taką możliwość – osoby pobierające rentę muszą liczyć się z ograniczeniami dotyczącymi dorabiania. W efekcie część z nich decyduje się na odwróconą hipotekę.

Odwrócona hipoteka – czy to dobre rozwiązanie dla seniorów?

Nie każdy zdaje sobie sprawę, że mechanizm odwróconej hipoteki funkcjonuje w Polsce od lat, choć brakuje szczegółowych regulacji prawnych. Polega on na zamianie własności nieruchomości na dożywotnie świadczenie pieniężne. Coraz więcej seniorów korzysta z tego rozwiązania, a wartość nieruchomości przekazanych na rzecz funduszy hipotecznych przekroczyła już 150 mln zł.

Dane Związku Przedsiębiorstw Finansowych pokazują, że po odwróconą hipotekę najczęściej sięgają osoby w wieku 75–80 lat. W 2023 roku seniorzy otrzymali w ten sposób łącznie 5 mln zł, a średnia wartość nieruchomości wyniosła 411,6 tys. zł – najwięcej takich transakcji odnotowano w województwie mazowieckim.

Ile można zyskać?

Wbrew pozorom, comiesięczne wypłaty nie są wysokie. W 2023 roku seniorzy otrzymywali średnio 1033 zł miesięcznie. Wysokość wypłaty zależy od wartości nieruchomości, wieku emeryta oraz jego płci. Choć może się wydawać, że to atrakcyjna forma zabezpieczenia finansowego, niesie ona ze sobą istotne ryzyko.

Przykład pani Janiny z Krakowa

Historia pani Janiny pokazuje, że odwrócona hipoteka może być pułapką. Seniorka, nie mając komu przepisać swojego mieszkania, rozważała skorzystanie z tego rozwiązania. Fundusz hipoteczny zaproponował jej comiesięczne świadczenie w wysokości 1100 zł. Zanim jednak podjęła decyzję, skonsultowała się ze znajomymi i prawniczką.

Podczas analizy dokumentów okazało się, że mieszkanie nie przeszłoby na własność funduszu po jej śmierci, lecz w momencie podpisania umowy. Choć emerytka miała zagwarantowane prawo do dożywotniego zamieszkania w lokalu, w rzeczywistości mogło to być jedynie iluzoryczne zabezpieczenie.

– To była gwarancja patykiem na wodzie pisana – skomentowała prawniczka Magdalena Rachoń w rozmowie z TOK FM.

Co więcej, umowa nie zawierała klauzul chroniących seniorkę przed dokwaterowaniem dodatkowej osoby przez fundusz hipoteczny.

Czy warto decydować się na odwróconą hipotekę?

Choć odwrócona hipoteka może wydawać się kuszącą opcją, przed podjęciem decyzji warto dokładnie przeanalizować umowę, skonsultować się z prawnikiem i rozważyć wszystkie alternatywy. W przeciwnym razie można narazić się na utratę dachu nad głową.

Niepewna sytuacja finansowa emerytów sprawia, że coraz częściej muszą szukać dodatkowych źródeł dochodu. Rządowe świadczenia okazują się niewystarczające, a ryzyko związane z oddawaniem nieruchomości w zamian za dożywotnią rentę sprawia, że seniorzy muszą zachować szczególną ostrożność.